Romanya-Türkiye Diplomatik İlişkileri (1923-1938 dönemi) başlıklı kitabın tanıtım töreni münasebetiyle yapılan konuşma.

Füsun ARAMAZ 19.12.2011
Romanya ile Türkiye aynı coğrafyanın yanısıra, ortak bir tarihi ve kültürü de paylaşmaktadır.
Bugün Türkiye, dost ve müttefiki Romanya ile diplomatik ilişkilerinde 130 yıldan uzun süreyi geride bırakmıştır. Gelinen noktada, iki ülke arasında her düzeyde çok iyi seviyede seyreden siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel ilişkiler mevcuttur.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş tarihi olan 29 Ekim 1923’ten çok daha eskiye uzanan Türkiye-Romanya ilişkilerinin Atatürk dönemindeki seyri, iki ülke arasındaki günümüz ilişkilerine dair önemli ipuçları vermektedir.

1923-1938 yıllarını kapsayan Atatürk dönemi dış politikasının temelinde bağımsız ve egemen Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası alanda tanıtılması bulunmaktadır. Bu dönem içeride de, sosyal, ekonomik ve politik alanda kapsamlı ve köklü reformları içeren bir toplumsal dönüşüm sürecinin başlangıcını temsil etmektedir. Atatürk dönemi dış politikasının en önemli unsuru hiç şüphesiz “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” ilkesidir. Atatürk dönemi Türkiye-Romanya ilişkilerinde bu ilkenin Balkan coğrafyasındaki uygulamasını Balkan Paktı oluşturmaktadır. 1934 yılında Balkan ülkeleri arasında imzalanan Paktın daha 1925’li yıllarda Türk-Romen devlet adamlarının karşılıklı ziyaretlerinde gündeme geldiği bilinmektedir. Balkan bölgesinde barışın tesisi bakımından ilk gerçek bölgesel girişim niteliğindeki Pakt, Batı ülkeleri tarafından “siyasi ve diplomatik başarı” olarak nitelenen önemli bir belgedir. Paktın hemen öncesinde, 1933 yılında, dönemin Dışişleri Bakanları Nicolae Titulescu ve Tevfik Rüştü Aras tarafından imzalanan Türkiye-Romanya Dostluk Antlaşması’nın da bu barış belgesine zemin teşkil ettiği söylenebilir.

Atatürk dönemi Türkiye-Romanya ilişkilerinin Romanya’nın değerli akademisyen ve diplomatlarının işbirliğiyle oluşturulan bu çalışmayla ele alınmasından ve Romen halkına aktarılmasından büyük memnuniyet duyduğumu belirtmek isterim. Diplomatik belgelerle desteklenmiş sözkonusu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş belgesi olarak kabul edilen Lozan Antlaşması’na Romen Hükümeti’nin dostça yaklaşımını, Romen diplomatların yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti’yle ilgili kapsamlı tespitlerini, Romanya tarafından Türkiye’nin Balkan coğrafyasında gerek Boğazlar konusunda gerek Balkan Paktı çerçevesinde barış ve denge garantisi olarak algılandığını memnuniyetle gözlemledim. Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden tesisinin hemen ardından 9 Mayıs 1924 tarihinde faaliyete geçen Köstence Başkonsolosluğunu temsilen bu kitap tanıtımında bulunmaktan ayrıca mutluluk duyduğumu belirtmek istiyorum.

Türkiye ile Romanya arasında Atatürk döneminden bu yana her yıl yoğun olarak farklı düzeylerde yapılan ziyaretler, imzalanan anlaşmalar ve protokoller mevcuttur. Türkiye-Romanya ilişkilerinin bu ziyaret ve belgelerle şekillenen resmi temelinin ötesinde farklı bir boyutu bulunmaktadır. Romanya’da asırlardır yerleşik olan Türk-Tatar soydaşlarımız iki ülke arasındaki köklü ilişkilere ayrı bir boyut katmaktadır. Bu vesileyle, Romanya’da dost Romen halkının yanısıra, bu topluma entegre olmuş Türk-Tatar soydaşlarımızla çok yakın bir işbirliği sürdürmekten duyduğum memnuniyeti ifade etmek istiyorum.

Türkiye-Romanya ilişkileri konusunda önemli bir kaynak niteliğini haiz olduğunu düşündüğüm bu kitaba emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyor, üzerinde çalışıldığını öğrendiğim gelecek ciltlerinin de en kısa zamanda sosyal bilimler alanına kazandırılmasını temenni ediyorum.

Atatürk

Pazartesi - Cuma

09.00 - 13.00 / 14.00 - 18.00

(Konsolosluk işlemleri: 09:00 – 12:30) (Öğle saatlerinde nöbet sistemi uygulanmaktadır)
1.01.2024 2.01.2024 Yeni Yıl tatili
6.01.2024 Boboteaza Yortusu
7.01.2024 Aziz İoan Günü
24.01.2024 Eflak-Boğdan Prensliklerinin Birleşme Günü
10.04.2024 Ramazan Bayramı
1.05.2024 İşçi Bayramı
2.05.2024 6.05.2024 Paskalya Bayramı (devletin köprü yapılması için verdiği tatil günü ile)
9.05.2024 Yerel Dini Tatil (Hz. İsa'nın Göğe Yükselişi)
1.06.2024 Çocuk Bayramı
16.06.2024 Kurban Bayramı
23.06.2024 24.06.2024 Rusalii Yortusu
15.08.2024 16.08.2024 Aziz Meryem Günü (devletin köprü yapılması için verdiği gün ile)
29.10.2024 Cumhuriyet Bayramı
30.11.2024 Aziz Andrei Günü
1.12.2024 Romanya Milli Günü
25.12.2024 31.12.2024 Noel Bayramı ve Yılbaşı (devletin köprü yapılması için verdiği gün ile)